Doelen stellen is geen kunst. Het gaat om doelen realiseren. Klinkt logisch, toch...?
Laten we hier toch eens even bij stilstaan. In ons vorige 'thema van de maand' staan 4 niveaus van leiderschap beschreven. In feite beschrijven deze niveaus vier fundamenteel verschillende manieren om met problemen en situaties om te gaan. Deze fundamentele verschillen hebben vooral betrekking op de manier van denken die daarbij hoort. Een goed leider kiest het juiste niveau bij elke situatie.
Kijk eens naar het onderstaande overzicht.
Er is een duidelijk verschil hoe doelen tot stand komen in de verschillende situaties. In voorspelbare, bekende situaties kun je leunen op het verleden. Extrapoleren is één van de bekende technieken. Deze doelstellingen zijn vaak targets en budgetten: een kwantitatieve, meetbare norm waar je aan moet voldoen. De benadering is meestal probleemgericht.
In situaties die gewijzigd zijn of gewijzigd moeten worden haal je doelen uit analyses, verwachtingen en berekeningen. Door middel van ROI berekeningen worden verbeteringen doorgevoerd in werkmethodes, processen en systemen. De doelstellingen zijn enerzijds in de vorm van targets (de kosten moeten worden terugverdiend) en anderzijds zijn de doelstellingen actiegericht; de verbeteracties moeten voor een bepaalde tijd zijn doorgevoerd. Vooral dat laatste kan moeilijk zijn als je niet precies weet wat je tegen gaat komen. Niveau 1 brengt dan uitkomst: we werken met kentallen en ervaringscijfers.
In situaties waar perceptie, emoties en beleving een grote rol spelen ligt het weer anders. Hoe lang duurt het voordat mensen hun perceptie hebben gewijzigd? Hoe lang duurt het voordat we over onze angsten en voorkeuren heenzijn? Hoelang duurt het voordat mensen weten waar hun passie ligt? Doelstellingen zijn hier veel meer minder smart en veel meer actiegericht. Voorstellen om een motivatiemeter te introduceren (je vraagt iedereen om zijn motivatie in te schalen tussen 1 en 10. Dit middel je uit en het maandcijfer komt in de grafiek) komen vaak vreemd over. Dit is de wereld waarin je rekening houdt met gevoelens en passie. De benadering op bedrijfsniveau is meer ontwikkelingsgericht dan probleemgericht.
In onbekende situaties die complex en onvoorspelbaar zijn ligt het nog moeilijker. Het is niet eens bekend wat er precies zal gaan gebeuren. Hoe kun je concrete doelen stellen als je niet weet of de economie met 5% stijgt of daalt volgend jaar? Het is niet voor niks dat de bedrijven op dit moment geen verwachtingen geven voor het volgend jaar. Doelen zijn geen targets. Het is de wereld van what/if scenario's, inquiry methodes, aanvoelen wat er gaat gebeuren. De wereld van intuïtief richting kiezen. Hiervoor hebben we meestal anderen nodig. Efficiency is hier een non-issue.
Het stellen van doelen vraagt dus dat je goed in de gaten hebt in welke omstandigheden je bedrijf verkeert. Kunnen we op de automatische piloot of hebben we dit nog niet meegemaakt? Doelen stellen en richting kiezen is een hele kunst!!!
Juist nu de plannen voor volgend jaar gemaakt worden is het goed hier nog eens bij stil te staan. Wilt u een klankbord: neem gerust contact op met gk@delphi-group.nl
Klik hier voor meer artikelen over Mindconnection
